Standardy Ochrony Małoletnich w Parafii pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach, ul. Piękna 2, 32-005 Niepołomice
I. Wstęp
Wprowadzając niniejsze Standardy, Parafia pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach wykonuje obowiązek, o którym mowa w art. 22b i 22c Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 560). Parafia pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach jest organizatorem działalności na rzecz Małoletnich, prowadzonej w sferach wskazanych w ww. Ustawie. Wprowadzane Standardy zostały zredagowane w oparciu o Standardy Ochrony Małoletnich w Archidiecezji Krakowskiej, wprowadzone dnia 2 sierpnia 2024 roku.
II. Podstawy prawne
Niniejsze Standardy stworzono w oparciu o:
- Ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 560) – dalej: Ustawa;
- Kodeks prawa kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 r., stan prawny na dzień 8 sierpnia 2023 r., zaktualizowany przekład na język polski – dalej: Kodeks prawa kanonicznego;
- Dekret Arcybiskupa Marka Jędraszewskiego Metropolity Krakowskiego Nr 4533/2021 z dnia 15 grudnia 2021 roku ustanawiający „Regułę poszanowania godności i dóbr osobistych bliźniego, szczególnie dzieci i młodzieży oraz osób bezradnych w Archidiecezji Krakowskiej” – dalej: Dekret lub Reguła;
- Ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. z 2022 r., poz. 1700); – dalej: ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;
- Ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 17 ze zm.) – dalej: k.k.;
- Ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1550 ze zm.) – dalej: k.p.c.;
- Ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 37 ze zm.) – dalej: k.p.k.;
- Ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) – dalej k.c.
III. Definicje
Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:
- Standardach – należy pod tym pojęciem rozumieć standardy ochrony małoletnich w rozumieniu art. 22b i art. 22c Ustawy;
- Działalności na rzecz Małoletnich – należy pod tym zwrotem rozumieć działalność na rzecz Małoletnich związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez Małoletnich, lub z opieką nad nimi w rozumieniu Ustawy;
- Parafii lub Organizatorze – należy pod tymi pojęciami rozumieć Parafię pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach jako podmiot prowadzący działalność na rzecz Małoletnich w rozumieniu Ustawy i wprowadzający niniejsze Standardy;
- Personelu Parafii – należy pod tym pojęciem rozumieć wszystkie osoby, przy pomocy których Parafia wykonuje działalność na rzecz Małoletnich, niezależnie od tego, na podstawie jakiego tytułu prawnego jest ona wykonywana;
- Małoletnich – należy pod tym pojęciem rozumieć osoby, które nie ukończyły 18 roku życia.
IV. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między Małoletnim a Personelem Parafii
- Bezpieczne relacje między Małoletnim a Personelem Parafii oparte są na następujących zasadach ogólnych:
- Podstawą relacji między Małoletnim a Personelem Parafii, zarówno osobistej, wspólnotowej, jak i podejmowanej za pomocą środków nawiązywania kontaktu, jest troska o prawdziwe dobro duchowe, psychiczne i fizyczne, a także respektowanie niezbywalnego prawa do poszanowania godności i potrzeba zagwarantowania bezpieczeństwa;
- Personel Parafii jest obdarzony zaufaniem i wsparciem przełożonych. Ochrona Małoletnich nie może polegać na prewencyjnej, motywowanej bojaźnią, rezygnacji ze znanych lub nowych form duszpasterstwa i edukacji lub zaniechania podejmowania relacji z Małoletnimi. Organizator zachęca Personel Parafii do korzystania z dostępnych form ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej;
- Personel Parafii może być zobowiązany do jednoczesnego podporządkowania się niniejszym Standardom oraz standardom ochrony Małoletnich obowiązującym w podmiocie, w którym, lub wspólnie z którym prowadzi działalność. W sytuacji kolizji treści standardów, Personel Parafii zobowiązany jest nadać pierwszeństwo stosowania Standardom obowiązującym w Parafii.
- Wobec Personelu Parafii, przed dopuszczeniem do działalności na rzecz Małoletnich, Parafia wykonuje obowiązki, o których mowa w art. 21 Ustawy, w szczególności weryfikuje kandydatów do prowadzenia działalności na rzecz Małoletnich w Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle Seksualnym oraz gromadzi dokumentację przedstawianą przez ww. kandydatów.
- Parafia, zgodnie z przepisami obowiązującego prawa kanonicznego i państwowego oraz wymogami kultury właściwej tradycji katolickiej, zabrania Personelowi Parafii stosowania wszelkich form przemocy i naruszania godności oraz dóbr osobistych Małoletnich, a także podejmowania wszystkiego, co może prowadzić do takiego naruszenia, a nawet do wywołania podejrzenia lub wrażenia tego typu.
- Dobro Małoletniego w wymiarze duchowym jest chronione przez Parafię zakazem kierowania życiem duchowym drugiego człowieka niezgodnie z nauczaniem i tradycją Kościoła Katolickiego.
- Personel Parafii prowadząc działalność na rzecz Małoletnich obowiązany jest informować Małoletnich i ich rodziców lub opiekunów prawnych o tym, kto jest Organizatorem danej działalności. Informacja powinna zawierać jednoznaczną identyfikację Organizatora i wskazanie, że jest nim Parafia. W razie prowadzenia działalności współorganizowanej z innymi podmiotami, Personel Parafii obowiązany jest przy nawiązywaniu współpracy sprawdzać, czy dany podmiot posiada własne standardy ochrony Małoletnich w rozumieniu Ustawy i czy informacja o współorganizowaniu danej działalności zawarta jest w materiałach informacyjnych przeznaczonych dla Małoletnich oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych.
- Personel Parafii jest zobowiązany ze szczególną uwagą, poszanowaniem i sprawiedliwością traktować własność materialną Małoletnich oraz wspólną, nie dopuszczając do jej niszczenia, kradzieży, wyłudzania lub przeznaczania na inne niż założone cele.
- Personel Parafii zarządzający dobrami kościelnymi ma obowiązek utrzymywania ich w stanie, który zapewnia pełne bezpieczeństwo korzystających z nich Małoletnim.
- Zasady komunikacji z Małoletnimi, ich rodzicami lub opiekunami Małoletnich określa się następująco:
- O ile umożliwia to sytuacja, Personel Parafii powinien nadawać pierwszeństwo relacjom osobowym w stosunku do relacji podejmowanych za pomocą innych środków komunikacji, np. elektronicznej.
- W prowadzeniu korespondencji z Małoletnimi w jakiejkolwiek formie (rozumianej jako nawiązywanie kontaktu innego niż osobisty) zalecana jest ostrożność i, o ile to możliwe, korzystanie z kont i numerów służbowych.
- Kontakt fizyczny (cielesny) pomiędzy Personelem Parafii, a Małoletnim, dozwolony jest wyłącznie wtedy, gdy:
- wymaga tego ochrona zdrowia lub życia Małoletniego,
- jest związany ze zgodnym z liturgią Kościoła sprawowaniem świętych obrzędów oraz przyjętymi społecznie i przez prawo Kościoła godziwymi moralnie obyczajami lub powszechnie akceptowalnymi społecznie zasadami.
V. Zachowania Personelu Parafii niedozwolone wobec Małoletnich
- Personelowi Parafii zakazuje się kierować życiem Małoletniego w wymiarze duchowym niezgodnie z nauczaniem i tradycją Kościoła Katolickiego.
- Personelowi Parafii zabrania się wobec Małoletnich stosowania przemocy psychicznej i emocjonalnej w postaci m. in.:
- psychomanipulacji;
- naruszania dobrego imienia;
- pomawiania;
- składania fałszywych oskarżeń;
- stalkingu (uporczywego nękania innej osoby w rozumieniu art. 190a § 1 k.k.);
- gorszenia złym przykładem;
- uzależniania emocjonalnego;
- szantażowania;
- grożenia;
- powoływania się na wpływy, z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to odwoływania do się do autorytetu dydaktycznego, wychowawczego lub moralnego innych osób wchodzących w skład Personelu Archidiecezji Krakowskiej;
- wymuszania decyzji;
- intryg;
- uwodzenia;
- izolowania od innych;
- złego traktowania ze względu na narodowość, rasę, płeć, wygląd, wykształcenie, poglądy polityczne, niepełnosprawność, szczególne potrzeby edukacyjne lub przymioty osobowości;
- tworzenia środowisk o charakterze sekty;
- faworyzowania i bezzasadnego obdarowywania upominkami lub środkami materialnymi oraz przyjmowania ich;
- nieuzasadnionych żądań finansowych;
- namawiania do łamania prawa państwowego lub kanonicznego;
- nieproporcjonalnego do winy oraz nieprzewidzianego w statutach karania i naznaczania pozasakramentalnych pokut;
- poniżania;
- wyśmiewania;
- nieuzasadnionej krytyki;
- upokarzania;
- udzielania pomocy nieadekwatnej do potrzeb bliźniego;
- stawiania wymagań ponad możliwości oraz kompetencje;
- braku lub złej organizacji wspólnej pracy;
- niewypełniania ważnie zawartych umów;
- łamania przewidzianej w prawie tajemnicy duszpasterskiej;
- niezgodnego z wewnętrznymi statutami wykluczania z życia wspólnot;
- nieuzasadnionego zobowiązywania do zachowania tajemnicy;
- umniejszania autorytetu przełożonych i opiekunów;
- nierespektowania czasu wolnego i odpoczynku;
- podejmowania kontaktu poza godzinami uznanymi za właściwe;
- przyjmowania niedostosowanego do sytuacji, wyzywającego wyglądu zewnętrznego lub podejmowania prowokacyjnych zachowań;
- publicznego komentowania wyglądu zewnętrznego innych;
- rozmów oraz podtekstów i żartów o charakterze seksualnym;
- prezentowania i propagowania zachowań oraz postaw niezgodnych z katolicką wizją osoby;
- używania wulgaryzmów;
- podnoszenia głosu bez wystarczającej przyczyny;
- wyśmiewania rzeczy świętych;
- prezentowania i przesyłania materiałów zawierających treści erotyczne; pornografię, sceny przemocy lub zachowań aspołecznych;
- podglądania, podsłuchiwania i niezgodnego z prawem wykorzystywania nagrań;
- podszywania się pod innych, w tym kradzieży tożsamości w rozumieniu art. 190a § 2 k.k.);
- naruszania zasad przetwarzania danych osobowych Małoletnich;
- ukrywania stanu duchownego w złym zamiarze;
- śledzenia połączeń internetowych, z wyłączeniem sytuacji obejmujących wykonywanie zadań wskazanych w rozdziale VII;
- używania danych kontaktowych osób bez zachowania kościelnych i powszechnie obowiązujących przepisów o ochronie danych osobowych;
- łamania tajemnicy korespondencji i tajemnicy urzędowej
- Personelowi Parafii zabrania się wobec Małoletnich stosowania przemocy fizycznej i niedozwolonych form kontaktu fizycznego, m.in.:
- przekraczania granic intymności fizycznej w postaci podejmowania jakiejkolwiek formy kontaktu cielesnego, o ile nie wymaga tego zdrowie i życie osoby Małoletniej, lub o ile nie jest związane ze zgodnym z liturgią Kościoła sprawowaniem świętych obrzędów oraz przyjętymi społecznie i przez prawo Kościoła godziwymi moralnie obyczajami;
- stosowania jakiejkolwiek przemocy, kar cielesnych i wrogich gestów,
- niezgodnego z obowiązującym prawem utrwalania wizerunku osób,
- umożliwiania oraz zachęcania i dawania przykładu zachowań mających negatywny wpływ na zdrowie lub życie, w tym palenia tytoniu, nadużywania alkoholu i używania środków psychoaktywnych, diet, terapii lub leków niezgodnie lub bez zalecenia lekarza oraz braku dbałości o higienę osobistą;
- przewożenia osób środkami transportu bez posiadania odpowiednich uprawnień oraz prowadzenia treningu sportowego bez posiadania uprawnień.
- Personelowi Parafii zabrania się wobec Małoletnich ponadto:
- sprawowania sakramentów świętych oraz praktykowania innych rodzajów pobożności i modlitwy poza miejscem i formą przewidzianą do tego w przepisach kościelnych bez zgody właściwego przełożonego;
- zwielokrotniania i przedłużania spotkań z Małoletnimi oraz organizowania ich poza przyjętym wcześniej harmonogramem zawierającym informacje o czasie i miejscu spotkania bez uzasadnionej potrzeby duszpasterskiej;
- podejmowania opieki nad Małoletnimi bez posiadania wymaganych do tego kompetencji i umiejętności, bez dopełnienia wymagań, o których mowa w art. 21 Ustawy, a także pozostając pod wpływem alkoholu lub środków odurzających;
- wyciągania wobec Małoletnich sprawiających trudności wychowawcze konsekwencji dyscyplinarnych nieproporcjonalnych do przewinień i nie wynikających z ogólnie przyjętych norm psychopedagogicznych;
- zapraszania i przyjmowania Małoletnich w mieszkaniach duchownych, wyłączając spotkania o charakterze rodzinnym, a także te, które są odbywane w obecności rodziców lub opiekunów prawnych;
- odbywania wizyt sam na sam w miejscu zamieszkania i pobytu Małoletniego, wyłączając wizyty o charakterze rodzinnym, wizyty za wiedzą i zgodą rodziców lub opiekunów prawnych oraz wynikające ze spełniania powierzonych zgodnie z prawem obowiązków wychowawczych;
- przewożenia Małoletnich własnym środkiem transportu poza sytuacją relacji rodzinnych, potrzebą wykonywania zleconych obowiązków wychowawczych, posiadania pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych lub poza okolicznościami wymagającymi ochrony życia lub zdrowia Małoletniego;
- uprawiania z Małoletnim indywidualnych form sportu i rekreacji, jeśli nie jest to związane z oficjalnie prowadzonym treningiem sportowym lub nie występuje za pisemną zgodą rodziców bądź opiekunów prawnych;
- zobowiązywania Małoletnich do zachowania tajemnicy poza wypadkiem tajemnicy spowiedzi lub innym przewidzianym w prawie;
- prowadzenia rozmów na tematy związane z dojrzewaniem i płciowością lub doświadczeniami w tej dziedzinie, wykraczających poza przewidziane dla danego wieku zatwierdzone programy edukacyjne, wychowawcze i formacyjne, a także poza potrzebą wynikającą z warunków sprawowania sakramentu pokuty z zachowaniem właściwych norm;
- dzielenia się z Małoletnim wiedzą o własnych doświadczeniach w dziedzinie seksualności, a także zachowań aspołecznych i stanowiących wykroczenia przeciw prawu kanonicznemu i państwowemu;
- namawiania osób Małoletnich do podjęcia wobec innych osób czynności zabronionych niniejszymi Standardami;
- utrwalania wizerunku Małoletnich bez zgody ich rodziców bądź opiekunów prawnych poza wypadkami przewidzianymi w prawie,
- poza wypadkiem zagrożenia zdrowia lub życia asystowania Małoletnim w ich czynnościach natury osobistej, a także o ile Małoletni jest w stanie obyć się bez ich pomocy;
- uniemożliwiania rodzicom i opiekunom prawnym wglądu w treści oraz formy pracy duszpasterskiej i wychowawczej z Małoletnimi.
- Personelowi Parafii zabrania się w korespondencji z Małoletnim:
- uzyskiwania indywidualnych adresów i numerów telefonu Małoletnich bez zgody ich rodziców bądź opiekunów prawnych;
- namawiania Małoletniego do ukrywania bądź kasowania zawartości korespondencji;
- udostępniania Małoletnim bez ważnej przyczyny osobistych środków komunikacji, takich jak połączenia internetowe, telefony i urządzenia mobilne, itp.
- podejmowania bez uzasadnionej przyczyny zbyt częstych kontaktów korespondencyjnych z Małoletnimi;
- podejmowania tematów związanych z dziedzinami pozostającymi w sprzeczności z nauką kościoła katolickiego, niedostosowanymi do wieku i dojrzałości Małoletnich;
- podejmowania kontaktów z Małoletnimi w godzinach późnowieczornych i wczesnorannych, poza wypadkiem zagrożenia zdrowia lub życia bądź posiadania zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
- Stawianie Małoletnim przez Personel Parafii wymagań zgodnych co do treści i formy z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, metodami pedagogicznymi oraz nauką Kościoła Katolickiego, a także przedstawianie możliwych konsekwencji braku zastosowania się do postawionych wymagań, nie stanowi zachowania niedozwolonego w rozumieniu ust. 2 pkt 2-3, 8-9, 21, 24.
- Wykonywanie przez Personel Parafii zgodnych z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa obowiązków związanych z opieką nad Małoletnimi, nie stanowi zachowania niedozwolonego w rozumieniu ust. 2 pkt 11, 14, 24, 33-34.
VI. Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między Małoletnimi
- Personel Parafii winien tak organizować działalność na rzecz Małoletnich, aby minimalizować wszelkie ryzyka zaistnienia sytuacji, mogących zagrozić bezpieczeństwu Małoletniego. W szczególności:
- Personelowi Parafii nie wolno pozostawiać Małoletniego powierzonego opiece bez nadzoru;
- Personelowi Parafii nie wolno tolerować lub pozostawiać bez reakcji niedozwolonych lub niewłaściwych zachowań Małoletniego wobec innych Małoletnich;
- Personel Parafii winien zachowywać szczególną troskę wobec potrzeb Małoletnich z niepełnosprawnością lub szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.
- Małoletni, uczestnicząc w działalności prowadzonej przez Parafię na jego rzecz, powinien:
- zapoznać się w Wersją Skróconą niniejszych Standardów;
- bezwzględnie przestrzegać poleceń Personelu Parafii, o ile są one zgodne z prawem;
- przestrzegać warunków stawianych przez Parafię, związanych z jej działalnością;
- zachowywać kulturę osobistą i przestrzegać zasad współżycia społecznego w relacjach z Personelem Parafii oraz innymi Małoletnimi.
VII. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet przez Personel Parafii oraz przez Małoletnich, procedury ochrony Małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie
- Urządzenia elektroniczne z dostępem do sieci Internet, stanowiące własność Parafii i udostępniane Personelowi Parafii lub Małoletnim, powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące je przed złośliwym oprogramowaniem oraz dostępem do treści szkodliwych dla Małoletnich.
- Parafia zapewnia dostęp do sieci Internet za pośrednictwem operatora oferującego bezpieczny, uwierzytelniany do niego dostęp.
- Parafia podejmuje działania zabezpieczające Małoletnich przed dostępem do treści w sieci Internet, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju.
- Na urządzeniach elektronicznych z dostępem do sieci Internet, stanowiących własność Parafii, powinno być instalowane i aktualizowane oprogramowanie zabezpieczające. Parafia zachęca Personel Parafii oraz Małoletnich, korzystających z prywatnych urządzeń z dostępem do sieci Internet, do używania ich w sposób bezpieczny i korzystania z narzędzi chroniących przed cyberprzestępczością.
- Procedura ochrony Małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet jest następująca:
- Parafia, w ramach prowadzonej działalności na rzecz Małoletnich, prowadzi działania wychowawcze i edukujące odnośnie istnienia w sieci Internet treści szkodliwych oraz innych zagrożeń.
- Personel Parafii, w przypadku korzystania przez Małoletniego ze sprzętu stanowiącego własność Parafii, czuwa nad korzystaniem z tego sprzętu i monitoruje działanie zabezpieczeń, o których mowa w ust. 1-4 zd. 1.
- Personel Parafii zwraca uwagę Małoletniemu, korzystającemu z prywatnego urządzenia z dostępem do sieci Internet, na zagrożenia z tym związane oraz ryzyko kontaktu z treściami szkodliwymi.
- W razie ujawnienia przez Personel Parafii kontaktu Małoletniego z treściami szkodliwymi:
- na sprzęcie stanowiącym własność Parafii – Personel Parafii natychmiast zaprzestaje udostępniania Małoletniemu danej jednostki sprzętu i przekazuje go do uprawnionego podmiotu celem zweryfikowania prawidłowości działania zabezpieczeń, o których mowa w ust. 1-4 zd. 1.
- na sprzęcie prywatnym Małoletniego – Personel Parafii zwraca uwagę Małoletniemu na zagrożenia związane z ekspozycją na takie treści i zaleca zaprzestanie takiego zachowania, a także, stosownie do oceny skali i powagi zagrożenia niezwłocznie, zawiadamia o nim rodziców lub opiekunów Małoletniego.
- W razie ujawnienia przez Personel Parafii poważnych zagrożeń, związanych z korzystaniem przez Małoletniego z prywatnego urządzenia elektronicznego z dostępem do sieci Internet, Personel Parafii może żądać od rodziców lub opiekunów Małoletniego wyegzekwowania zaprzestania korzystania z danego urządzenia w czasie, gdy Małoletni jest odbiorcą działalności Parafii. Brak zastosowania się do powyższego żądania może stanowić podstawę zaprzestania prowadzenia działalności przez Parafię na rzecz danego Małoletniego.
- Procedura ochrony Małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami utrwalonymi w formie innej niż w sieci Internet jest następująca:
- Personel Parafii, zarządzający mieniem wykorzystywanym do prowadzenia działalności na rzecz Małoletnich jest odpowiedzialny za sprawdzanie stanu tego mienia, utrzymywanie go w czystości i porządku. W szczególności konieczne jest regularne:
- sprawdzanie przestrzeni, gdzie prowadzona jest działalność na rzecz Małoletnich pod kątem obecności nośników treści szkodliwych i usuwanie ich;
- ustalanie, w razie pojawienia się treści szkodliwych, przyczyn i osób odpowiedzialnych za ich rozpowszechnianie;
- zabezpieczanie przestrzeni przeznaczonej na działalność na rzecz Małoletnich przed niekontrolowanym dostępem osób postronnych.
- Personel Parafii, prowadzący działalność na rzecz Małoletnich w przestrzeni publicznej lub prywatnej, ale niebędącej własnością Parafii, winien tak ją organizować, aby nie narażać Małoletnich na ekspozycję na treści szkodliwe oraz inne zagrożenia.
- W razie nieprzewidzianego pojawienia się kontaktu z treściami szkodliwymi lub innego zagrożenia Małoletnich, Personel Parafii winien natychmiastowo reagować, chroniąc Małoletnich przed ekspozycją na taki kontakt i minimalizując ryzyka z nią związane.
- Personel Parafii, stosownie do okoliczności oraz kierując się zasadami dobrego wychowania, umiaru i taktu, może podjąć z Małoletnimi rozmowę na temat zdarzenia, wyjaśniając przyczynę podjętej interwencji oraz powody, dla których dane treści stanowią zagrożenie, przed którym Małoletni muszą być chronieni.
- Zasada, o której mowa w pkt 4, winna być stosowana z uwzględnieniem wieku Małoletniego i właściwych temu wiekowi środków oraz potrzeb wychowawczych.
- Personel Parafii, zarządzający mieniem wykorzystywanym do prowadzenia działalności na rzecz Małoletnich jest odpowiedzialny za sprawdzanie stanu tego mienia, utrzymywanie go w czystości i porządku. W szczególności konieczne jest regularne:
VIII. Zachowania niedozwolone Małoletnich wobec siebie i wobec Personelu Parafii
Małoletniemu, w czasie korzystania z działalności organizowanej na jego rzecz przez Parafię, bezwzględnie zabrania się:
- łamania powszechnie obowiązujących przepisów prawa, prawa kanonicznego, niniejszych Standardów, regulaminów korzystania z przestrzeni, w których realizowana jest działalność na rzecz Małoletnich oraz innych regulacji wewnętrznych Parafii, z którymi Małoletni został zapoznany;
- używania ubioru lub ozdób w sposób mogący zagrażać zdrowiu lub życiu Małoletniego lub osób postronnych;
- ubierania się w sposób nieadekwatny do okoliczności, w tym:
- wyzywający, polegający na nadmiernym wyeksponowaniu części ciała;
- wskazujący na przynależność do grup lub subkultur aprobujących styl życia niezgodny z prawem, nauką Kościoła i zasadami współżycia społecznego lub aprobujący działalność takich grup;
- posiadania niebezpiecznych lub niezabezpieczonych narzędzi, mogących być źródłem przypadkowego lub celowego zranienia;
- pozostawiania mienia prywatnego Małoletniego bez nadzoru;
- palenia tytoniu, papierosów elektronicznych oraz innych substancji o podobnym charakterze;
- spożywania alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych oraz innych substancji o podobnym charakterze;
- przebywania w stanie nietrzeźwości lub odurzenia;
- niestosowania się do zgodnych z prawem poleceń Personelu Parafii;
- rozpowszechniania wśród innych Małoletnich treści szkodliwych i narażania ich na inne zagrożenia;
- psychomanipulacji wobec Personelu Parafii i innych Małoletnich;
- naruszania dobrego imienia Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- pomawiania Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- składania fałszywych oskarżeń przeciwko Personelowi Parafii lub innemu Małoletniemu;
- stalkingu (uporczywego nękania Personelu Parafii lub innego Małoletniego w rozumieniu art. 190a § 1 k.k.);
- gorszenia innego Małoletniego złym przykładem;
- uzależniania emocjonalnego Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- szantażowania Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- grożenia Personelowi Parafii lub innemu Małoletniemu;
- powoływania się na wpływy, z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to odwoływania się do autorytetu Personelu Parafii lub Personelu Archidiecezji Krakowskiej;
- wymuszania decyzji na Personelu Parafii lub innym Małoletnim;
- uwodzenia Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- izolowania innego Małoletniego od grupy;
- złego traktowania Personelu Parafii lub innego Małoletniego ze względu na narodowość, rasę, płeć, wygląd, wykształcenie, poglądy polityczne, niepełnosprawność, szczególne potrzeby edukacyjne lub przymioty osobowości;
- tworzenia z Personelem Parafii lub innymi Małoletnimi środowisk o charakterze sekty;
- bezzasadnego obdarowywania upominkami lub środkami materialnymi Personelu Parafii;
- namawiania Personelu Parafii lub innego Małoletniego do łamania prawa państwowego lub kanonicznego;
- poniżania Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- wyśmiewania Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- nieuzasadnionej krytyki Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- upokarzania Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- udzielania pomocy nieadekwatnej do potrzeb bliźniego;
- stawiania innemu Małoletniemu wymagań ponad możliwości oraz kompetencje;
- braku lub złej organizacji wspólnej pracy;
- niewypełniania ważnie zawartych umów;
- nieuzasadnionego zobowiązywania do zachowania tajemnicy;
- umniejszania autorytetu przełożonych i opiekunów wobec Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- nierespektowania czasu wolnego i odpoczynku Personelu Parafii i innego Małoletniego;
- podejmowania kontaktu z Personelem Parafii lub innym Małoletnim poza godzinami uznanymi za właściwe;
- wyzywającego wyglądu zewnętrznego lub podejmowania prowokacyjnych zachowań;
- publicznego komentowania wyglądu zewnętrznego innych;
- rozmów oraz podtekstów i żartów o charakterze seksualnym;
- prezentowania i propagowania zachowań oraz postaw niezgodnych z katolicką wizją osoby;
- używania wulgaryzmów;
- podnoszenia głosu bez wystarczającej przyczyny;
- wyśmiewania rzeczy świętych;
- prezentowania i przesyłania materiałów zawierających treści erotyczne, pornografię, sceny przemocy lub zachowań aspołecznych;
- podglądania, podsłuchiwania i niezgodnego z prawem wykorzystywania nagrań;
- podszywania się pod innych, w tym kradzieży tożsamości w rozumieniu art. 190a § 2 k.k.;
- śledzenia połączeń internetowych Personelu Parafii lub innego Małoletniego;
- używania danych kontaktowych osób bez zachowania kościelnych i państwowych przepisów o ochronie danych osobowych;
- łamania tajemnicy korespondencji;
- przekraczania granic intymności fizycznej w postaci podejmowania jakiejkolwiek formy kontaktu cielesnego z Personelem Parafii lub innym Małoletnim, o ile nie wymaga tego zdrowie i życie osoby, oraz przyjętymi społecznie i przez prawo Kościoła godziwymi moralnie obyczajami;
- stosowania jakiejkolwiek przemocy, kar cielesnych i wrogich gestów;
- niezgodnego z obowiązującym prawem utrwalania wizerunku osób;
- umożliwiania oraz zachęcania i dawania przykładu zachowań mających negatywny wpływ na zdrowie lub życie, w tym palenia tytoniu, nadużywania alkoholu i używania środków psychoaktywnych, diet, terapii lub leków niezgodnie lub bez zalecenia lekarza oraz braku dbałości o higienę osobistą.
IX. Odpowiedzialność Personelu Parafii za naruszenie Standardów
- Personel Parafii zatrudniony na podstawie umów o pracę, za naruszenie obowiązków wynikających z niniejszych Standardów ponosi odpowiedzialność porządkową na podstawie art. 108 Kodeksu pracy.
- Osoby wchodzące w skład Personelu Parafii, pełniące posługę kapłańską na podstawie przepisów prawa kanonicznego, za naruszenie obowiązków wynikających z niniejszych Standardów podlegają odpowiedzialności i sankcjom przewidzianym w Kodeksie Prawa Kanonicznego;
- Personel Parafii zatrudniany na podstawie umów cywilnoprawnych, za naruszenie obowiązków wynikających z niniejszych Standardów, ponosi odpowiedzialność wynikającą z treści zawartych umów. Osoby odpowiedzialne za zawieranie umów cywilnoprawnych w imieniu Organizatora, zobowiązane są do zamieszczania w nich klauzul obejmujących:
- Zapoznanie się z niniejszymi Standardami oraz złożenie oświadczenia o bezwzględnym obowiązku ich stosowania;
- Odpowiedzialność za naruszenie niniejszych Standardów;
- Możliwość natychmiastowego rozwiązania danej umowy z powodu naruszenia niniejszych Standardów.
- Niezależnie od odpowiedzialności określonej w ust. 1-4, jeżeli naruszenie obowiązków wynikających z niniejszych Standardów stanowi jednocześnie naruszenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub prawa kanonicznego, Parafia ma obowiązek współpracować z właściwymi organami państwowymi i kościelnymi.
X. Odpowiedzialność Małoletniego za naruszenie Standardów
- Parafia może, wobec Małoletniego, który naruszył obowiązki wynikające z niniejszych Standardów, zaprzestać prowadzenia działalności na jego rzecz. W takiej sytuacji Personel Parafii wzywa rodzica lub opiekuna prawnego Małoletniego i przekazuje mu Małoletniego informując o przyczynie podjęcia takiego działania. W zależności od charakteru konkretnej działalności prowadzonej na rzecz Małoletniego przez Parafię, Personel Parafii niezależnie od powyższego zobowiązany jest dopełnić również innych obowiązków, wynikających z regulaminów lub umów dotyczących danej działalności.
- Jeżeli naruszenie przez Małoletniego obowiązków wynikających z niniejszych Standardów stanowi jednocześnie naruszenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, Parafia zobowiązana jest współpracować z właściwymi organami państwowymi i kościelnymi.
XI. Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu Małoletniego
- Personel Parafii, który uzyskał uzasadnione podejrzenie, że Małoletni był lub jest krzywdzony w związku z działalnością prowadzoną na jego rzecz przez Parafię, lub poza działalnością Parafii, zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie osobę wskazaną w rozdziale XIII.
- Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać co najmniej:
- Dane osoby (osób) zawiadamiającej, w tym imię, nazwisko, adres do korespondencji, stanowisko i nr telefonu kontaktowego;
- Dane Małoletniego, którego dotyczy zawiadomienie, w tym informację, czy jest on osobą z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
- Zwięzły opis krzywdzenia, z uwzględnieniem charakteru krzywdy (psychiczna, fizyczna, duchowa), miejsca i czasu, w którym krzywdzenie miało miejsce, osób podejrzanych;
- Wskazanie osób, które mogą mieć dodatkowe informacje w sprawie lub innych dowodów krzywdzenia;
- Podpis zawiadamiającego.
- Zawiadomienie należy sporządzić na piśmie i przekazać w zaklejonej kopercie z dopiskiem „do rąk własnych”. W przypadkach nagłych, zawiadomienie pisemne należy poprzedzić kontaktem telefonicznym lub mailowym; osoba wskazana w rozdziale XIII może podjąć decyzję o potrzebie osobistego kontaktu z zawiadamiającym.
XII. Zasady ustalania planu wsparcia Małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
- Osoba wskazana w rozdziale XIII, po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w rozdziale XI, bada jego treść, zasięgając stosownie do potrzeb opinii prawnych lub opinii innych specjalistów.
- W razie potwierdzenia lub uprawdopodobnienia przypadku krzywdzenia, osoba wskazana w rozdziale XIII niezwłocznie ustala plan wsparcia Małoletniego i utrwala go na piśmie w formie dokumentu (przez formę pisemną należy również rozumieć dokument sporządzony w postaci elektronicznej opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym), obejmującego co najmniej:
- Datę rejestracji zawiadomienia;
- Opis ujawnionego przypadku krzywdzenia;
- Imię, nazwisko, adres i numer kontaktowy:
- Małoletniego;
- Rodziców lub opiekunów prawnych Małoletniego;
- Pełnomocnika, jeżeli został ustanowiony.
- Informację czy krzywdzenie może wiązać się z odpowiedzialnością odszkodowawczą Parafii lub karną Personelu Parafii;
- Informację, czy Małoletni jest osobą z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
- Rodzaj korespondencji, jaka ma zostać skierowana do organów ścigania, sądów lub organów administracji publicznej w związku z ujawnionym krzywdzeniem;
- Rodzaj wsparcia, który zaoferowano w danym przypadku skrzywdzenia Małoletniego (np. instytucjonalne, duchowe, materialne);
- Rodzaj wsparcia, który wybrano, wymiar i harmonogram jego realizacji;
- Podpis osoby sporządzającej plan.
- Osoba wskazana w rozdziale XIII niezwłocznie zawiadamia władze Archidiecezji Krakowskiej o potwierdzeniu lub uprawdopodobnieniu każdego przypadku krzywdzenia Małoletniego.
XIII. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu i udzielanie mu wsparcia, a także odpowiedzialne za realizację procedur określonych w rozdziałach XIV i XV
- Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń, o których mowa w rozdziale XI, udzielanie wsparcia, o którym mowa w rozdziale XII, przyjmowanie zgłoszeń o innych zdarzeniach zagrażających Małoletniemu, a także za realizację procedur określonych w rozdziałach XIV i XV, jest osoba zajmująca stanowisko Delegata do spraw Ochrony Dzieci i Młodzieży w Archidiecezji Krakowskiej.
- W razie nieobecności osoby wskazanej w ust. 1, jest ona zastępowania przez osobę zajmującą stanowisko Delegatki do spraw Ochrony Dzieci i Młodzieży w Archidiecezji Krakowskiej.
- Osoba wskazana w ust. 1 wykonuje swoje zadania wraz z osobą wskazaną w ust. 2, w szczególności może powierzyć jej prowadzenie sprawy, która ze względu na swoją specyfikę wymaga prowadzenia przez osobę tej samej płci, co pokrzywdzony Małoletni.
- Dane kontaktowe osób wskazanych w ust.
- delegat.ochronadziecka@diecezja.pl, telefon: 724 150 800;
- delegatka.ochronadziecka@diecezja.pl, telefon: 512 339 339
XIV. Procedura składania zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę Małoletniego
- Osoba, o której mowa w rozdziale XIII, w sytuacji uznania, że w danej sprawie zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa na szkodę Małoletniego, może zasięgnąć opinii prawnej, celem oceny ujawnionego zdarzenia pod kątem odpowiedzialności karnej.
- W razie zakwalifikowania zdarzenia jako uzasadniającego podejrzenie popełnienia przestępstwa, osoba, o której mowa w rozdziale XIII sporządza, zgodnie z wymogami proceduralnymi, określonymi w k.p.k., zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i niezwłocznie kieruje je do organów ścigania, zachowując dowód jego wniesienia. W sprawach nagłych zawiadomienie może być złożone ustnie, bezpośrednio do organów ścigania; w takim przypadku jednak osoba, o której mowa w rozdziale XIII, również zobowiązana jest do uzyskania urzędowego potwierdzenia złożenia zawiadomienia.
- Osoba wskazana w rozdziale XIII zobowiązana jest przy wykonywaniu swoich obowiązków szczególnie dbać o szybkość i staranność w redagowaniu i wnoszeniu pism.
XV. Procedura zawiadamiania sądu opiekuńczego
- Osoba, o której mowa w rozdziale XIII, po sporządzeniu planu wsparcia Małoletniego, w sytuacji uznania, że w danej sprawie zachodzi potrzeba zawiadomienia sądu opiekuńczego, może zasięgnąć opinii prawnej, celem oceny ujawnionego zdarzenia pod wskazanym kątem (art. 572 k.p.c.).
- W razie zakwalifikowania zdarzenia jako uzasadniającego zawiadomienie sądu opiekuńczego, osoba, o której mowa w rozdziale XIII sporządza, zgodnie z wymogami proceduralnymi, określonymi w k.p.c., zawiadomienie o zdarzeniu uzasadniającym wszczęcie postępowania z urzędu i niezwłocznie kieruje je do sądu, zachowując dowód jego wniesienia.
XVI. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego
- Osoba wskazana w rozdziale XIII gromadzi i przechowuje dokumentację związaną z danym przypadkiem krzywdzenia i realizacją planu wsparcia w czasie jego realizacji. Po zakończeniu realizacji wsparcia, dokumentacja jest przekazywana do Kancelarii Kurii Metropolitalnej (ul. Franciszkańska 3 w Krakowie) i wraz ze wszystkimi dokumentami dotyczącymi sprawy tam przechowywana z upoważnienia Parafii. Dokumentacja przechowywania jest w postaci papierowej i obejmuje w szczególności:
- Zawiadomienie, o którym mowa rozdziale XI;
- Informację o kwalifikacji zdarzenia, o której mowa w rozdziale XII ust. 1;
- Plan wsparcia, o którym mowa w rozdziale XII ust. 2;
- Kopię zawiadomienia, o którym mowa w rozdziale XII ust. 3;
- Informację o realizacji planu, o którym mowa w rozdziale XII ust. 2;
- Kopie zawiadomień wraz z dowodami złożenia, kierowanych do organów i sądów, o których mowa w rozdziałach XIV i XV;
- Wszelką korespondencję z rodzicami lub opiekunami Małoletniego, związaną z danym przypadkiem krzywdzenia.
- Postanowienia ust. 1 stosuje się odpowiednio do gromadzenia i przechowywania dokumentacji związanej z innymi incydentami lub zdarzeniami zagrażającymi dobru Małoletniego.
- Parafia ma obowiązek przechowywania dokumentacji wskazanej w ust. 1 i 2 pod wskazanym adresem, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa państwowego i kanonicznego.
- Zasady przechowywania dokumentacji i przetwarzania zgromadzonych w niej danych osobowych, określa Polityka Bezpieczeństwa Danych Osobowych obowiązująca w Parafii.
XVII. Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów
- Proboszcz Parafii, przygotowuje do 31 stycznia danego roku sprawozdanie za poprzedni rok kalendarzowy, obejmujące:
- Ilość zgłoszonych przypadków krzywdzenia Małoletnich i innych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru Małoletnich;
- Rodzaj ujawnionych zagrożeń;
- Uwagi odnośnie funkcjonowania Standardów i efektywności procedur nimi ustanowionych.
- Proboszcz Parafii, po sporządzeniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1 oraz zapoznaniu się z ewentualnymi innymi informacjami o stosowaniu Standardów, dokonuje oceny funkcjonowania Standardów i może zmienić Standardy w trybie właściwym dla ich wprowadzenia w zależności od stwierdzonych potrzeb. Wnioski z dokonanej oceny są pisemnie dokumentowane zgodnie z art. 22c ust. 6 Ustawy i przechowywane w Kancelarii Parafialnej.
XVIII. Osoba odpowiedzialna za przygotowanie Personelu Parafii do stosowania Standardów i zakres jej kompetencji
- Osobą odpowiedzialną za przygotowanie Personelu Parafii do stosowania Standardów jest Proboszcz Parafii.
- Osoba, o której mowa w ust. 1, ma kompetencje do:
- organizowania dla Personelu Parafii szkoleń, zarówno przy wykorzystaniu własnych zasobów, jak i szkoleniowców z zewnątrz;
- przygotowywania oświadczeń o zapoznaniu się ze Standardami i ich późniejszymi aktualizacjami;
- udostępniania Standardów zgodnie z rozdziałem XX;
- przechowywania dokumentacji, o której mowa w rozdziale XVII ust. 2.
XIX. Zasady przygotowania Personelu Parafii do stosowania Standardów i dokumentowania tej czynności
- Do 15 sierpnia 2024 r. osoba wskazana w rozdziale XVIII, zaplanuje dla całości Personelu Parafii, prowadzącego działalność na rzecz małoletnich w rozumieniu Ustawy szkolenia, niezbędne do przygotowania stosowania Standardów. Po 15 sierpnia 2024 r. szkolenia będą przeprowadzane okresowo, w zależności od potrzeb, ale zawsze po każdorazowej aktualizacji Standardów.
- Personel Parafii zobowiązany jest potwierdzać obecność na szkoleniach, o których mowa w ust. 1 podpisami na listach obecności, przygotowywanych i następnie przechowywanych przez osobę wskazaną w rozdziale XVIII.
XX. Zasady i sposób udostępniania rodzicom lub opiekunom prawnym lub faktycznym oraz Małoletnim, a także Personelowi Parafii Standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania; wersja skrócona Standardów.
- Niniejsze Standardy udostępnianie są przez Parafię w wersji pełnej na stronie internetowej: www.parafianiepolomice.pl oraz w wersji papierowej, w Kancelarii Parafialnej w budynku pod adresem: 32-005 Niepołomice ul. Piękna 2 . Informację w tym zakresie (przez podanie odnośnika lub zamieszczenie stosownej klauzuli) zamieszcza się również we wszelkich ogłoszeniach o konkretnych przedsięwzięciach, realizowanych przez Parafię na rzecz Małoletnich, formularzach zgłoszeniowych, regulaminach, umowach itp.
- Wersja skrócona Standardów stanowi Załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.
- Wersja skrócona Standardów udostępniana jest przez Parafię na stronie internetowej: www.parafianiepolomice.pl oraz w wersji papierowej, we wszystkich lokalach, gdzie Parafia prowadzi działalność na rzecz Małoletnich w rozumieniu Ustawy. Parafia może również przekazywać wydruki wersji skróconej Standardów Małoletnim oraz ich rodzicom lub opiekunom prawnym i innym osobom w zależności od zgłoszonych lub powstałych potrzeb.
- Parafia stosując Standardy i udostępniając ich treść dąży do zapewnienia dostępności informacyjno-komunikacyjnej osobom ze szczególnymi potrzebami.
Załączniki:nr 1 – Wersja Skrócona Standardów Ochrony Małoletnich w Parafii pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach.